بخشش کریمانه امام ع-سیره امام هادى ع
در مناقب آمده است : روزى داخل شد ابو عمرو عثمان بن سعید ، و احمد بن اسحاق و على بن جعفر همدانى بر حضرت امام هادى علیه السلام ، آنگاه احمد بن اسحاق با توجّه به قرضى که داشت خدمت حضرت لب به شکایت گشود .حضرت به عثمان بن سعید که وکیل حضرت بود دستور داد تا سى هزار دینار به احمد بن اسحاق بپردازد ، بعد فرمود : به على بن جعفر نیز همین مبلغ داده شود بعدفرمود : خودت نیز همین مبلغ را براى خود بردار .ابن شهرآشوب پس از نقل این قضیّه مى گوید : فهذه معجزةٌ لا یقدر علیها إلاّ الملوک وما سمعنا بمثل هذا العطاء .. این کار جز براى ملوک و شاهان میسّر نیست و تا حال این چنین بخششى را از کسى نشنیده ایم[۱][۲] .
حکّام عصر امام ع-سیره امام هادى ع
از آنجا که تحقیق و پژوهش پیرامون هریک از شخصیتهاى بزرگ بشرى ایجاب مى کند تا موقعیّت سیاسى ، اجتماعى و فرهنگى او مورد شناسائى قرار گرفته وبررسى شود ، و به طور کلّى اوضاع و شرایط زمانى هرکس نمى تواند جدا از ابعاد
شخصیّت وى در نظر گرفته شود لذا پیش از آنکه جهت گیرى هاى مختلف خلفاء را باحضرت امام هادى علیه السلام بررسى کنیم لازم است شمّه اى از شرح حال آنان بیان شود تا در نتیجه موقعیّت حضرت با توجّه به شرائط زمانى وى معلوم گردد . خلفاء معاصر امام از بدون ولادت تا به هنگام شهادت هفت نفر بودند که شش نفرآنان در سامرّاء حکومت کردند و همزمان با دوران امامت حضرت بودند که این خلفاءشش گانه عبارتند از : معتصم عباسى ، واثق ، متوکل ، منتصر ، المستعین ، والمعتز .
برخوردمتوکل با امام هادى ع-سیره امام هادى ع
این بخش از زندگى امام از حساس ترین فصل تاریخ حضرت به شمار مى رود ،چه آنکه در گذشته زندگى آن بزرگوار را درضمن سه بخش بیان کردیم که عبارت ازولادت امام تا امامت ، و از امامت تا دوران هجرت امام به سامرّاء ، و از هجرت تا زمان شهادت آن بزرگوار و گفته شده عهده تحولات عصر امام را باید در ضمن این بخش جستجو کرد . و از آنجا که بیشترین آن هم زمان با متوکل گذشته است قضایاى فراوانى را به همراه دارد که به برخى از آن اشاره مى شود :مدّت اقامت امام در سامرّاء بیست سال طول کشیده است و حدود ۱۳ سال آن معاصر بامتوکل بوده است و با شرح اجمال از خصوصیّتهاى اعتقادى ، سیاسى ،اجتماعى و اخلاقى متوکل در گذشته تردیدى باقى نمى ماند که حضرتش مصائب فراوانى را در این دوره متحمل شده اند .